Najważniejsza uczelnia w kraju

Uniwersytet Warszawski jest uważany powszechnie za jedną z najważniejszych uczelni w kraju. Ten chlubny tytuł utrzymuje już od wielu lat i stara się na niego zapracować. Historia Uniwersytetu Warszawskiego nie jest tak długa jak Jagiellońskiego, ale bardzo dramatyczna i ciekawa. Pomysłodawcami uczelni byli Stanisław Staszic i Stanisław Kostka Potocki. Oczywiści w 1816 roku Polska była pod zaborami i takiej decyzji w żadnym z zaborów nie można było podjąć samodzielnie. Zwrócono się więc z prośbą do cara Aleksandra I. Car, chciał jeszcze w pierwszym okresie swojego panowania, udowodnić demokratyczne zapędy i wydał pozwolenie na utworzenie uczelni wyższej w Warszawie. Powstała uczelnia składała się z pięciu wydziałów i mieściła w funkcjonującym do dzisiaj Pałacu Kazimierzowskim. Na początku uczyło się tu około ośmiuset studentów, kształconych przez czterdziestu wybitnych profesorów, którzy do swojej dyspozycji mieli znakomicie wyposażoną bibliotekę uniwersytecką. Podczas powstania listopadowego, patriotycznie nastawieni studenci uczestniczyli w walkach. To było pretekstem do zamknięcia szkoły. Dopiero w 1862 roku utworzono Szkołę Główną Warszawską, która działała do 1869 roku. Ponieważ nasiliły się wtedy represje wobec Polaków, uznano, że kształcenie polskiej inteligencji jest bardzo złym pomysłem. Na jej miejsce powołano Carski Uniwersytet Warszawski z rosyjskim językiem wykładowym i profesorami, których trzon stanowili rosyjscy profesorowie o dość konserwatywnych poglądach. Rosjanie jednocześnie łożyli spore sumy na uczelnię, co pozwoliło na rozbudowę gmachów i zwiększenie możliwości edukacyjnych. Ingerowanie Rosjan nie przeszkodziło Polakom, których było tu około siedemdziesięciu procent. Pod nosem zaborcy tworzyli oni wiele organizacji o charakterze patriotycznym. Na początku dwudziestego wielu uczelnia traciła swój prestiż. Było to okres walk o polskość uniwersytetu. Młodzi studenci woleli szukać uczelni, w której językiem wykładowym byłby język polski. Nic więc dziwnego, że liczba polskich studentów stopniała do około dziesięciu procent. Dopiero odzyskanie niepodległości w 1918 roku pozwoliło na wznowienie pracy uniwersytetu w normalnym trybie. Na uczelnie trafili znakomici profesorowie, którzy uznali stworzenie prestiżowej uczelni za swój obowiązek. Rzeczywiście, w bardzo szybkim czasie uczelnia zyskała rozgłos i uznanie o charakterze międzynarodowym. Państwo dawało spore pieniądze na funkcjonowanie uniwersytetu, jednocześnie pozwoliło na dość dużą samodzielność w tworzeniu programu i kształceniu. Na początku lat trzydziestych dwudziestego wieku przybywało studentów i budowano nowe gmachy. Wtedy na przykład wybudowano Auditorium Maximum. Po śmierci Józefa Piłsudskiego uniwersytet zyskał jego imię. Jak się można domyśleć w czasie drugiej wojny światowej uniwersytet został zamknięty, biblioteka była dostępna tylko dla Niemców, a kampus główny zamienił się w koszary wojskowe. Wojna spowodowała wielkie straty wśród kadry profesorskiej i straty materialne. Same budynki uległy zniszczeniu w około siedemdziesięciu procentach. Uniwersytet ruszył ponownie w grudniu 1945 roku dzięki ogromnej determinacji grona profesorskiego i studentów, chociaż nowe władze nie były zbyt przychylne tak szybkiej odnowie uczelni. Mimo tego, że starano się ograniczyć niezależność uniwersytetu, a nauczanie było przesycone wątkami ideologicznymi, uczelnia całkiem dobrze sobie radziła. Studentów przybywało i byli ono dość niezależni w swoich poglądach. Z roku na rok Uniwersytet Warszawski stawał się doskonałą uczelnią ze świetną kadrą profesorską i coraz większą liczbą studentów.